Kalendarium historyczne

19 maja 1925

JERZY ŚWIRSKI SZEFEM KIEROWNICTWA MARYNARKI WOJENNEJ

Był faktycznym twórcą i realizatorem koncepcji budowy i rozwoju polskiej Marynarki Wojennej lat II RP i okresu II wojny światowej. Funkcję szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej pełnił do dnia jej rozwiązania w 1947. Urodził się w Kaliszu w 1882 roku. Absolwent Morskiego Korpusu Kadetów w Petersburgu (1902) – oficer Rosyjskiej Floty Imperialnej. Początkowo pełnił służbę we Flocie Bałtyckiej, od kwietnia 1905 we Flocie Czarnomorskiej. Przez prawie cały okres I wojny światowej, zajmował stanowisko głównego oficera nawigacyjnego Floty Czarnomorskiej. Na początku maja 1918 r., po zajęciu Sewastopola przez wojska niemieckie, rosyjska Flota Czarnomorska, z wyjątkiem okrętów, których załogi opowiedziały się po stronie rewolucji, znalazła się we władaniu rządu Ukraińskiej Republiki Ludowej. W sposób niejako automatyczny w służbie tego państwa znaleźli się oficerowie floty. Jerzy Świrski w czerwcu został szefem Głównego Sztabu Morskiego w powstającym Ministerstwie Marynarki.

Po odzyskaniu niepodległości dotarł do Polski i w maju 1919 objął stanowisko szefa sekcji organizacyjnej w Departamencie dla Spraw Morskich MSWojsk, następnie dowódcy Wybrzeża Morskiego z siedzibą w Pucku.

Decyzją prezydenta RP z 19 maja 1925 r., po odejściu w stan nieczynny wiceadm. Porębskiego, mianowany został szefem Kierownictwa Marynarki Wojennej. Z objęciem tego stanowiska przez kmdr Świrskiego łączy się wyprowadzenie MW ze stanu stagnacji. Ulokowanie zamówień na budowę pierwszych nowoczesnych jednostek: trzech okrętów podwodnych i dwóch niszczycieli stwarzało realne perspektywy jej rozwoju.

Wobec groźby wybuchu wojny i braku nadziei na bezpośrednią pomoc flot sprzymierzonych, w maju 1939 r. Świrski uzyskał zgodę marsz. Edwarda Rydza-Śmigłego na odesłanie do Wielkiej Brytanii najwartościowszych jednostek floty. Po wybuchu II wojny światowej ewakuował się wraz z Ministerstwem Spraw Wojskowych do Francji, a następnie do Wielkiej Brytanii.

W 1939 podpisywał wraz z Wodzem Naczelnym generałem Władysławem Sikorskim polsko-brytyjską umowę rządową regulującą m.in. zasady współdziałania polskiej Marynarki Wojennej z Royal Navy. Cieszył się zaufaniem Brytyjczyków – kierował polską Marynarką Wojenną przez cały okres II wojny światowej do dnia jej rozwiązania w 1947 roku. Awansowany 19 listopada 1941 r. do stopnia wiceadmirała.

W okresie powojennym Jerzy Świrski zamieszkał w Londynie, nie przestał interesować się polską Marynarką Wojenną. Zmarł w Londynie 12 czerwca 1959.