Kalendarium historyczne

26 listopada 1977

ORP ISKRA – POŻEGNANIE OKRĘTU

W uroczystości pożegnania żaglowca-weterana, w Porcie Wojennym na Oksywiu, wzięli m.in. udział byli dowódcy i członkowie załogi. Na nabrzeżu, naprzeciw okrętu, stanęli w szyku podchorążowie WSMW z pocztem sztandarowym. Na okrętach cumujących w porcie, załogi stanęły na zbiórkach. O godz. 8.00 na ORP "Iskra" podniesiono banderę i proporzec dziobowy MW. Następnie, przy dźwiękach hymnu narodowego, kmdr. Ryszard Ułamek, ostatni dowódca, opuścił banderę wojenną na ORP "Iskra".

Żaglowiec był wówczas już od 3 lat, ze względu na stan techniczny, wyłączony z eksploatacji. Ostatnie rejsy szkolne okręt odbył w 1974. Uczestniczył jeszcze w zlocie żaglowców w Kopenhadze, skąd żaglowa flotylla dotarła do Gdyni, gdzie odbyła się pierwsza, historyczna „Operacja Żagiel” – „Iskra” prowadziła paradę żaglowców na zakończenie imprezy.

Poniżej na zdjęciu z 26.11.1977 z pożegnania ORP „Iskra” – stoją m.in. kmdr.por. Piotr Bigaj (przedostatni dowódca – 3-ci od lewej), obok chor.mar. Bolesław Nowakowski (długoletni bosman okrętowy), kmdr.por. Julian Czerwiński (dwukrotnie dowodził „Iskrą”, przyprowadził okręt po wojnie – 6-ty od lewej), kmdr. Ryszard Ułamek (6-ty od prawej).

Trzymasztowy szkuner gaflowy – okręt szkolny Polskiej Marynarki Wojennej kupiony w 1926 (zbud. 1917 jako szkuner handlowy) na potrzeby szkolenia podchorążych SPMW. Podniesienie bandery i nadanie imienia ORP „Iskra” – 6.V.1928 , a już 5 czerwca okręt wyszedł w pierwszą podróż.

II wojna światowa zastała „Iskrę” w rejsie szkolnym na Morzu Śródziemnym – 2.IX.1939 weszła do portu w Casablance, 27.VI.1940 szkuner przebazowano do Gibraltaru – przekazany Royal Navy, pod nazwą HMS „Pigmy” służył jako okręt-baza dla kutrów torpedowych i okrętów podwodnych. Do kraju okręt wrócił w lipcu 1948.

Od momentu powrotu, do 1974 „Iskra” odbywała rejsy z podchorążymi Oficerskiej/Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej oraz elewami Centrum Szkolenia Specjalistów Marynarki Wojennej. Żaglowiec obok Bałtyku pływał po morzach – Północnym, Barentsa, Śródziemnym, Atlantyku. Przed ostatecznym wycofaniem pełnił jeszcze rolę hulku w porcie wojennym.

Podczas służby pod biało-czerwoną banderą ORP „Iskra” odbył 38 zagranicznych podróży szkolnych (w tym 12 do wybuchu II wojny światowej), przebył łącznie 201 tys. Mm, zawijając 135 razy do portów zagranicznych. Ogółem przeszkolona na nim 5300 podchorążych/elewów Marynarki Wojennej i 750 żeglarzy cywilnych, a dowodziło jednostką 15 dowódców.