Kalendarium historyczne

29 kwietnia 1923

OTWARCIE TYMCZASOWEGO PORTU WOJENNEGO I SCHRONISKA DLA RYBAKÓW

Wpływ na decyzję budowy własnego portu morskiego miały m.in. doświadczenia czasu wojny polsko-bolszewickiej 1920, kiedy to Gdańsk zablokował dostawy sprzętu wojennego dla walczącej Polski. Wiceadmirał Kazimierz Porębski, szef Departamentu Spraw Morskich Ministerstwa Spraw Wojskowych, zlecił inż. Tadeuszowi Wendzie wskazanie, na przyznanym Polsce wybrzeżu, najlepszego miejsca pod budowę portu. W czerwcu 1920 inż. Wenda po przeprowadzonej lustracji w terenie opiniował:"...najdogodniejszym miejscem do budowy portu wojennego (jak również w razie potrzeby handlowego) jest Gdynia, a właściwie nizina między Gdynią a Oksywą, położoną w odległości 16 km od Nowego Portu w Gdańsku".

Rządową decyzję o budowie podjęto jeszcze jesienią 1920 - w pierwszym etapie zaplanowano stosunkowo prostą, tymczasową przystań o konstrukcji drewnianej. W 1921 roku rozpoczęto budowę. Dopiero jednak 23 września 1922 roku Sejm przyjął ustawę upoważniającą rząd do budowy portu w Gdyni. Uroczystego otwarcia Tymczasowego Portu Wojennego i Schroniska dla Rybaków dokonano 29 kwietnia 1923 z udziałem prezydenta Stanisława Wojciechowskiego i premiera Władysława Sikorskiego. Ceremonię uświetniły wizytujące Gdynię okręty z Wielkiej Brytanii, Francji i Estonii.

Wiceadmirał Kazimierz Porębski

inż. Tadeusz Wenda

Pierwszy szkic inż. Wendy z 1920 r.

Tymczasowy Port Wojenny i Schronisko dla Rybaków

Prezydent Wojciechowski z adiutantem gen. Zaruskim na otwarciu portu

29 kwietnia 1923 - uroczystość otwarcia portu

Odtąd w porcie mogły bazować, choć jedynie w okresie letniej kampanii, okręty Marynarki Wojennej. Pierwszy pełnomorski statek, francuski parowiec Kentucky zawinął do Gdyni 13 sierpnia 1923 po emigrantów z ziem polskich udających się poprzez porty zachodniej Europy do Ameryki.

W pierwszej połowie 1924 z powodu kryzysu gospodarczego rozbudowę gdyńskiego portu przerwano. Rząd zaproponował podjęcie budowy firmom zagranicznym i krajowym. Po negocjacjach 4 lipca 1924 zawiązano Konsorcjum Francusko-Polskie, które w kolejnych latach kontynuowało inwestycję, budując jeden z najnowocześniejszych portów w Europie.