Aktualności muzeum
„POLSCY JEŃCY WOJENNI I PRACOWNICY PRZYMUSOWI WYWIEZIENI DO NORWEGII W TRAKCIE II WOJNY ŚWIATOWEJ” to temat wystawy, którą tworzymy wspólnie z panem Andrzejem W. Święchem oraz Narvik War and Peace Centre w Norwegii.
Temat Polaków wywiezionych do Norwegii w trakcie II wojny światowej to obiekt badań niewielu naukowców, nie jest też znany większości społeczeństwa w Polsce. Celem rozpowszechnienia wiedzy o losach polskich żołnierzy więzionych w Norwegii w Muzeum Marynarki Wojennej planowane jest seminarium połączone z otwarciem wystawy prezentującej fotografie dokumentujące ich dzieje. Organizatorzy mają nadzieję, że proponowane wydarzenia pozwolą przybliżyć temat szerszej publiczności.
78 lat temu do Norwegii trafił pierwszy transport polskich jeńców wojennych, żołnierzy Września 1939. Jak podają w swoich świadectwach niektórzy jeńcy, miało to miejsce właśnie 12 marca 1942 r.
W trakcie II wojny światowej Niemcy wywieźli do obozów pracy w Państwie Fiordów ok. 1700 polskich jeńców wojennych z trzech batalionów roboczych i ok. 3500 pracowników przymusowych. Wykorzystywani byli jako siła robocza przy licznych przedsięwzięciach budowlanych, głównie rozbudowie linii komunikacyjnych i budowie umocnień. Polacy zostali rozlokowani w różnych obozach na południu, zachodzie i północy Norwegii. Do Skandynawii skierowano również tych, którzy zostali wpisani na Volkslistę różnych kategorii. Te osoby pełniły służbę w Wermachcie, głównie jako strażnicy czy szoferzy.
Zdjęcia udostępnione przez pana Eugeniusza Łuczyńskiego, syna jeńca wojennego Kazimierza Łuczyńskiego, który był wysłany do Norwegii.
Wiele obozów powstawało w zaadaptowanych w tym celu szkołach, domach modlitw czy budynkach użytku publicznego. Przetrzymywano w nich zwykle niewielką liczbę jeńców (od 50 do 100 osób). Istniały również specjalnie wybudowane obozy z barakami i drutem kolczastym. Polacy przebywali m. in. w obozach w Alesund, Kristiansund, Saltdal, Saltnes i Rotelwa. Ostatni z wymienionych, zlokalizowany na północy w hrabstwie Nordland, był największy i przebywało w nim ok. 550 polskich jeńców wojennych.
Zdjęcia udostępnione przez pana Eugeniusza Łuczyńskiego, syna jeńca wojennego Kazimierza Łuczyńskiego, który był wysłany do Norwegii. Dowiedzieliśmy się, że p. Eugeniusz obchodził 12 marca swoje 70. urodziny, składamy najserdeczniejsze życzenia!
Podczas pobytu w Norwegii wielu Polaków próbowało ucieczki do Szwecji – głównie ze względu na bliskość granicy. Nie wszystkim się udawało. W ostatnich dniach wojny jeńcy jednego z batalionów zostali ulokowani na statku celem przetransportowania do Niemiec. Kapitulacja zastała ich u wybrzeży Danii. Pozostali doczekali końca wojny w obozach w Norwegii, gdzie następnie trafili do obozów dla repatriantów. W tym czasie do Norwegii przybyli przedstawiciele zarówno Rządu w Londynie, jak i władz komunistycznych w Polsce, by podjąć decyzje dotyczące dalszych losów więzionych Polaków, którzy nie zdecydowali się na powrót do Polski. Część postanowiła pozostać w Norwegii, jeszcze inni wybrali emigrację do innych krajów.
