KONSERWACJA ARMATY Z ORP GRYF – ZRÓBMY TO WSPÓLNIE!

Jest jednym z najcenniejszych zabytków naszej ekspozycji plenerowej. Zdwojona armata Bofors 120 mm L/50 wz. 36 wchodziła w skład podstawowego uzbrojenia artyleryjskiego stawiacza min ORP GRYF. Armata eksponowana od kilkudziesięciu lat w plenerze, narażona na wpływ zmiennych warunków atmosferycznych, wymaga dziś kompleksowej konserwacji. Pełna realizacja opracowanego programu prac konserwatorskich, w obecnie trudnym czasie, przekracza możliwości budżetu Muzeum.

Dlatego zwracamy się do wszystkich miłośników historii polskiej Marynarki Wojennej, wysiłku zbrojnego i poświęcenia naszych marynarzy, o wsparcie programu renowacji i przywrócenia świetności temu wyjątkowemu bohaterowi historii.

ORP GRYF był największym okrętem bojowym Marynarki Wojennej II RP. Obok podstawowej funkcji stawiacza min, wypełniał zadania szkolne i reprezentacyjne. Zbudowany we francuskiej stoczni Chantiers et Ateliers Augustin Normand, podniósł biało-czerwoną banderę w Hawrze 27 lutego 1938 roku, tydzień później uroczyście witała go Gdynia.

Już 1 września 1939 ORP GRYF, wraz z zespołem towarzyszących okrętów, stoczył ciężki bój z samolotami Luftwaffe, podczas przygotowania do postawienia zagrody minowej na Zatoce Gdańskiej. W pobliżu manewrującego okrętu wybuchło około 30 bomb – zginęło kilku marynarzy, w tym dowódca – kmdr ppor.  Stefan Kwiatkowski. Rankiem 3 września GRYF  i WICHER, wsparte przez baterię cyplową, stoczyły pojedynek artyleryjski z parą niemieckich niszczycieli. Trafienia zanotowano z obu stron, ostatecznie Niemcy ukryli się za zasłoną dymną i odeszli. Na GRYFIE skutkiem trafień  zginęło 6 marynarzy, kolejny zmarł z odniesionych ran. Późniejszy nalot na port helski, zakończył udział naszych największych  okrętów w obronie Wybrzeża – GRYF i WICHER spoczęły na dnie.

Na stan naszej muzealnej armaty, obok uszkodzeń po walkach z lotnictwem i artylerią niemiecką, wpływ miały lata oddziaływania wody morskiej po wyholowaniu wraku na Zatokę Pucką. Ponadto aż do połowy lat 50.  obrzucany on był bombami, stanowiąc ćwiczebny cel dla lotnictwa.

Liczymy, że wspólnie potrafimy doprowadzić do dawnej świetności cenny zabytek. Marynarka Wojenna II RP zamówiła u Boforsa w sumie 8 armat zdwojonych i 4 pojedyncze. Stanowiły uzbrojenie także kontrtorpedowców typu GROM. Obok naszej podwójnej, zachowała się w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie jeszcze tylko jedna pojedyncza, także z GRYFA.

Zbliża się 85 rocznica wyprodukowania gdyńskiej armaty dla ORP GRYF. Zróbmy to wspólnie!